top of page
Yazarın fotoğrafıOp. Dr. Ebru Ünal

Neden HİV testi yaptırılmalı?

Neden HİV testi yaptırılmalı? HİV (Human immunodeficiency virus) AİDS hastalığına sebep olur. HİV taşıyan birinin vücut sıvıları ile, örneğin kan veya semen ile bulaşır. Cinsellik ile veya aynı iğnenin kullanılması ile de virüs bulaşır. Ayrıca hamile ve HİV taşıyıcı bir kadın bebeğine virüsü bulaştırır. Emzirme ile de virüs bebeğe bulaşır.


Neden HİV testi yaptırılmalı?

HİV kana geçtikten sonra bağışıklık sistemini hedef alır. Bağışıklık sistemi zayıfladıkça vücudun diğer hastalıklara ve infeksiyonlara karşı direnci düşer. AİDS hastalığının tanısı konması, HİV li bir kişinin bağışıklık sistemi normal çalışması bozulduğunda mesela zatürre ile baş edemediğinde, bazı kanser veya infeksiyonlar görülmesi ile olur. HİV denen virüsün 1 ve 2 olmak üzere iki tipi vardır.


Neden test edilmeli?


HİV infeksiyonunun AİDS hastalığına ilerlemesi aylar veya yıllar alabilir. Eğer test edilmezse kişi hasta oluncaya kadar bu virüsü taşıdığını bilemez. HİV taşıyıp taşımadığının bilinmesi sizin ve diğer kişilerin sağlıklı olarak kalması için önemlidir. Erken teşhis ve anti-HİV tedavisinin erken başlanması ile daha uzun süre sağlıklı olmanız sağlanır ve virüsü diğer kişilere bulaştırma ihtimaliniz düşer. Kadınlar, HİV durumları ile ilgili bilgi sahibi olmaları sayesinde planlanmamış gebelikten korunmak için önlem almalarını sağlayacaktır. Ayrıca HIV taşıyan kadınların gebeliklerinde en iyi sağlık seviyelerini korumaları gereklidir. Gebelikleri sırasında tedavi görerek, bebeklerine virüsü bulaştırma şanssızlığını düşürürler.


Kimler test edilmeli?


HİV testi sağlık kontrolünün bir parçasıdır. 13-64 yaş arasındaki kişilerin hayatlarında en az bir kere HİV için test yaptırması gereklidir. Ayrıca gebelik planlayan veya hamile olan kadınların da test yaptırmaları gereklidir. Eğer aşağıda belirttiğim riskleriniz varsa her yıl bir kere test yaptırmanızı öneririm:


Uyuşturucu madde kullanırken damara vermek için iğne kullananlar

HİV ile infekte cinsel eşi olan veya uyuşturucu kullanan eşi olan kişiler

Para veya uyuşturucu için cinsel ilişkiye girenler

Son yaptırdığınız HİV testinden sonraki partnerınızın daha önce erkeklerle beraber olma hikayesi varsa

Son yaptırdığınız HİV testinden sonra birden fazla cinsel eşiniz olduysa.

HİV testini hiçbir risk etkeniniz yoksa dahi herhangi bir zamanda yaptırabilirsiniz. 64 yaş üstündeyseniz ve HİV için risk etkenleriniz varsa yıllık teste devam etmelisiniz. Yeni bir cinsel eşiniz varsa ilişkiye başlamadan önce her ikinizin de HİV testi yaptırması çok yararlı olur.


HİV testi nasıl yapılır?


HİV testini bağlı olduğunuz sağlık ocağında, özel laboratuvarda veya doktor muayenehanesinde yaptırabilirsiniz. Önerilen HİV testinde, kanınızda HİV ye karşı oluşan proteinlere ve HİV antijeni olarak bilinen p24 maddesine bakılır.

1 saat gibi kısa zamanda sonuç veren hızlı testler de bazı kliniklerde yapılmaktadır. Evde tükürük veya parmak ucundan alınan kan örneği ile yapılan testler de var. Bu testlerin FDA onaylı olanlarını seçmenizi öneririm.


Tarama testlerinde pozitif veya reaktif sonuç çıkması HİV ile kesin olarak infekte olduğunuzu göstermez. Hangi tarama testini yaptırmış olursanız olun sonuç pozitif geldiğinde mutlaka doğrulama tahlilini yaptırmanız gereklidir. Doğrulayıcı testlerde HİV nin genetik yapısı sizin verdiğiniz kan örneğinde aranır. Bu testin sonucunu almak 2 hafta sürebilir. Eğer bu test sonucu da pozitif ise HİV taşıyorsunuz yani virüsü kapmışsınız anlamına gelir.


HİV taşıyıcılığı tanısı kondu; peki bundan sonraki süreç nedir?


Pozitif test sonucunu almanız sizin bu virüsü taşıdığınızı ve etrafınızdaki kişilere istemeden bulaştırabileceğiniz anlamına gelir. Pozitif test sonucu sizin AİDS olacağınız veya hasta olacağınız anlamına gelmez. HİV taşıyıcı iseniz kendinizi hasta hissetmiyor dahi olsanız doktorunuz ile görüşmelisiniz. Sadece HİV ile infekte olan (Virüsü kapan) kişilerin bakımını yani tedavisini üstlenen sağlık gruplarına yönlendirilebilirsiniz.


Gebe kadınlarda HİV testi


Gebeliğin başında yapılan kontrollerde istenen testlerin arasında HİV testi de genelde olur. Eğer yapılmadıysa lütfen doktorunuzla görüşüp yapılmasını isteyin. Eğer risk faktörü taşıyorsanız gebeliğinizin son 3 ayında test yaptırın. Risk seviyenizin artmış olmasını şu etmenlerden birinin olması belirler:


Daha önce cinsel yolla bulaşan hastalıkla ilgili tedavi olmak

Damardan ilaç kullanan madde bağımlısı olmak veya böyle biri ile cinsel ilişkiye girmiş olmak

Madde veya para için cinsel ilişkiye girmiş olmak

HİV pozitifliği çok olan bir bölgede yaşamak

Gebeliğiniz süresince yeni veya birden fazla kişi ile ilişkiye girmek

HİV pozitif olan birisi ile ilişkiye girmek veya HİV açısından yüksek riskli birisi ile ilişkiye girmek

Eğer hamileyseniz ve HİV pozitif iseniz bu virüs bebeğinize de geçer. İyi olan haber ise, gebeliğiniz boyunca tedavi almanız ve bebeğinizin doğumdan sonra tedavi alması, bebeğinizin bu virüsü kapmasını engeller. Gebelik boyunca tedavi almanız sizin de sağlıklı olmanızı sağlar. Gebelikte HİV pozitif kadınlara verilen tedaviler:


Reçete edildiği şekilde HİV ilaçlarını düzenli kullanın

Eğer laboratuvar testlerinde HİV seviyeniz yüksek çıkıyor ise sezaryen ile doğum yapın

Doğum sırasında da HİV ilaçlarınızı kullanın

Doğumdan sonra bebeğinize HİV önleyici veya tedavi edici ilaçları verin

Emzirmeyin

Bu öneriler sayesinde HİV taşıyan kadınların %99’u bebeklerine virüsü bulaştırmazlar.


Eğer gebeliğiniz boyunca HİV testi yapılmadıysa doğuma gittiğinizde mutlaka hızlı HİV testlerinin yapılmasını isteyin. Sonuç pozitif yani virüsü taşıyor olarak çıkarsa doğrulayıcı testlerin yapılması gereklidir. Bu testin sonucunu beklerken HİV ilaçları kullanabilir, bebeğiniz de ilk günlerde bu ilaçları kullanabilir. Bu sayede eğer sonucunuz pozitif gelirse bebeğiniz yüksek oranda korunmuş olacaktır. HİV taşıyıcı olduğunuz kesinleşmesinden sonra tedavi ve takibe devam etmelisiniz. Kendi sağlığınız için HİV tedavisi ilaçlarına devam etmelisiniz, ayrıca bebeğinizi de takip ettirmelisiniz. Eğer test sonucu negatif gelirse bu sizin de bebeğinizin de virüsü taşıma riski olmadığını gösterir ve kullandığınız ilaçları bırakabilirsiniz.

4.127 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page